Wat is de grootste gemene deler van al die gebeurtenissen die nu tegelijk invloed hebben op aandelenkoersen?
In kort tijdsbestek ontwikkelen zich een groot aantal politieke en economische gebeurtenissen met mondiale gevolgen. De Japanse aardbeving plus tsunami plus kernramp komen daar bovenop. Elke zaak op zich draagt onzekerheid met zich mee ten aanzien van de uiteindelijke uitkomst van de gebeurtenis en de invloed op koersen. Dat is niets bijzonders voor de financiële markten, die altijd met onzekerheid te maken hebben. Maar als er zoveel zaken tegelijk spelen met invloed op elkaar dan neemt de onzekerheid exponentieel toe en vliegen de analyse-modellen uit de bocht.
Ik laat een aantal “events” de revue passeren.
– Het gedroomde scenario in Libië – revolutionairen die de dictator net als in Egypte en Tunesië verdrijven – dreigt letterlijk en figuurlijk te verzanden. Als kolonel Khadaffi zijn land terugwint op de rebellen, gaan de (Europese) landen dan weer gewoon samenwerken met hem en Libische olie afnemen? Of komt er nog een politieke eensgezindheid en wordt militair ingrijpen door bijvoorbeeld de NAVO een serieuze optie? Wat er ook gebeurt, je voelt je ongemakkelijk;
– De gevolgen van Libië voor de olieprijs konden tot nu relatief beperkt blijven omdat Saoedi Arabië zijn rol van swing producer weer opnam. Maar… op het Arabisch schiereiland gist het ook. Weliswaar heeft koningin Beatrix de sultan van Oman tot democratische concessies kunnen overhalen, maar in Bahrein en Jemen is de vlam in de pan geslagen. En we weten niet of het militaire machtsvertoon van Saoedi Arabië tegen de sjiieten de zaak definitief heeft beslecht. Al met al kan de olieprijs alle kanten opgaan, maar met het voortduren van de onzekerheid zal de gemiddelde olieprijs in 2011 steeds hoger komen te liggen;
– Hogere olieprijzen (en voedsel- en grondstoffenprijzen) leiden tot hogere inflatie? Dit is inmiddels ongeveer de consensus-mening. Net als in de opkomende markten zou ook hier de rente, kort en lang, daardoor kunnen oplopen. Bij een herstellende economie is dat niet zo erg. Maar langzamerhand komt de keerzijde ook in beeld: namelijk dat de koopkracht van de burgers wordt aangetast en dat de winstgevendheid van de bedrijven onder druk komt. Waarschijnlijk zullen de eerstvolgende macro vertrouwensindicatoren dit al laten zien. De hoop op een “normaal” economische herstel wordt dan vertraagd;
– Een renteverhoging door de ECB voor april is aangekondigd en ingeprijsd door de markten. Maar komen er nu meer verhogingen dan dat ene kwartje? Trichet houdt rekening met de situatie in Japan, zegt ie. Dus …. ?;
– Een wat structureler “gebeurtenis”, maar daarom niet minder relevant: de begrotingsproblematiek in de V.S. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als de Fed op 30 juni ophoudt met Treasuries op te kopen? Evenmin zijn de andere Amerikaanse zorgen al weggenomen. De afgelopen week liet Robert Schiller – die van de S&P/Case-Schiller-huizenprijsindex – nog een bommetje ontploffen: hij denkt dat er een goede kans is dat de huizenprijzen nog eens met 15% dit jaar dalen;
– Wat beter nieuws uit Europa waar regeringsleiders een nieuwe stap hebben gezet om de schuldencrisis onder controle te krijgen. De voorgestelde maatregelen om de financiële stabiliteit in de eurozone te vergroten zijn niet “hard” Wel substantiëler zijn de maatregelen om de effectieve leencapaciteit van het Europese stabilisatiefonds te vergroten en om te zetten in een permanent European Stability Mechanism. “Doen wat nodig is” was het motto. Verder zijn de tarieven voor Griekenland verlaagd en de terugbetalingstermijnen verlengd. Ook bestaat nu de mogelijkheid voor Europa om staatsobligaties van lidstaten uit emissie te kopen. Deze intenties zijn goed, maar er is nog een lange weg te gaan en de vraagt blijft of Griekenland, Ierland en Portugal het bezuinigingsbeleid kunnen volhouden;
– Japan en de rampen die dit land overkomen. De eerste economische commentaren zeggen dat de gevolgen voor de beurzen beperkt zullen blijven. Er wordt verwezen naar vergelijkbare situaties in het verleden, waarbij beurzen snel herstellen van natuurrampen. Maar is met name de nucleaire ramp niet een maatje groter dan wat we eerder hebben gezien. Leggen nog meer bedrijven hun productie stil, welke gevolgen heeft de ramp voor de Japanse energievoorziening en daarmee voor de mondiale energieprijzen? En wat zijn de gevolgen bijvoorbeeld van massale repatriëring van Japanse tegoeden uit het buitenland? We denken maar niet aan de gevolgen als de wind draait en een nucleaire wolk richting Tokio waait;
– De dollar trekt niet aan ten opzichte van de euro. Je zou verwachten dat de rol van “veilige haven” in de huidige situatie weer op de voorgrond zou komen. Dat is niet gebeurd en de verklaring is denk ik eenvoudig: Ben Bernanke. Het beleid van de Fed is in alle opzichten erop gericht de Amerikaanse economie te stimuleren en de dollar zwak te houden.
De ontwikkelingen gaan supersnel en voor je het weet is de column die je schrijft als vermogensbeheerder door de werkelijkheid achterhaald.
Met zoveel onzekerheden tegelijk lijkt het mij het meest logische om als belegger je kruit droog te houden en zelfs voorbereid te zijn op massale angst op de beurzen. Maar als de Japanse autoriteiten er snel in slagen de nucleaire meltdown in Fukishima volledig onder controle te krijgen, dan is de grootste “onzekerheid” weggenomen en kan het sombere beeld worden genuanceerd. Maar ook dan blijft er genoeg om je zorgen over te maken.
Franke Burink
Castanje Vermogensbeheer
Start met Automatisch Beleggen
Het gold decennia als een wetmatigheid. Waardeaandelen doen het over de gehele economische cyclus genomen beter dan de brede markt.
Wat is de rol van kunstmatige intelligentie op de beurs en waarom is het van zo'n groot belang om op de hoogte te blijven?
In Europa zijn diverse nieuwe lockdown-achtige maatregelen van kracht nu het aantal besmetting opnieuw oploopt.
Hoe herstelt de economie zich nu het coronavirus op de terugweg lijkt? Zal het gaan in de vorm van een V, een U of een L?
