Deze week plaatste De Nederlandsche Bank een artikel op haar website “Versterking begrotings-discipline in het eurogebied”, kortom nieuwe regelgeving op komst. Dit lijkt weer typisch zo’n voorbeeld van … dan dempt men de put”.
Waar gaat het om? De kredietcrisis heeft geleid tot een forse verslechtering van de overheidsfinanciën. De Griekse schuldencrisis dreigde (dreigt?) ook andere landen mee te sleuren. Overigens merk ik op dat anderhalf jaar geleden iedereen het volledig eens was met de massale overheidssteun om de economie te redden.
Maar nu wordt blijkbaar – afgedwongen door de financiële markten – de aandacht verlegd naar het corrigeren van de begrotingsonevenwichtigheden. Een taskforce van lidstaten, ECB en Commissie gaat maatregelen presenteren om het stabiliteits- en groeipact te versterken. Weliswaar zijn er al afspraken om het begrotingstekort tot 3% van het BBP te beperken en de schuld tot 60%, terwijl monetaire financiering verboden is, maar blijkbaar was dit niet voldoende. Er ontbreekt een mechanisme voor handhaving van de begrotingsdiscipline.
Waarom is dat tot nu toe niet gelukt?
– De groeiramingen worden in de afzonderlijke lidstaten om politieke redenen vaak te optimistisch voorgesteld of de gebruikte statistieken deugen niet (“de Griekse leugen”).
Oplossing: economische scenario’s laten opstellen door onafhankelijke instituten à la het Nederlandse CPB en vergaande monitoring door de Europese Commissie. Ook op het gebied van de financiering van de schuld moet het toezicht van de Commissie worden vergroot. Eventueel met een permanente rol voor het IMF.
– De tucht van de markt werkt onvoldoende preventief. Verschillen in tienjaarsrenteniveau’s t.o.v. Duitsland weerspiegelden onvoldoende het verschil in begrotingsdiscipline.
Oplossing: toezichthouders en ECB moeten meer onderscheid maken tussen staatsobligaties met een verschillend kredietrisico. Banken moeten dit in hun kapitaaleisen voelen.
Het ziet ernaar uit dat er een groot systeem gaat worden opgezet om op Europese schaal toezicht te gaan houden op de begrotingen van de individuele lidstaten. Commerciële kredietbeoordelings-bureau’s kwamen pas met een afwaardering van staatsobligaties toen de markten al in stress verkeerden. Door in alle fasen bij het begrotingsproces van de lidstaten betrokken te zijn, hoopt “Europa” de kans op ontsporingen te minimaliseren.
Is dit politiek haalbaar? De 3%-regel werd vrij serieus genomen in de EU totdat de grote broers Duitsland en Frankrijk de norm overschreden. Zo kan het ook in de toekomst gaan. Geschrokken door de huidige chaos zullen alle lidstaten hun best doen om de gestelde begrotings- en schulddoelen te halen. Totdat … er weer een situatie komt waarbij uitzonderingen politiek opportuun worden gevonden. Uiteindelijk zal alleen een verdergaande politieke integratie dit probleem kunnen oplossen.
De belegger zal zo als altijd op zijn eigen gezonde verstand moeten vertrouwen, of het nu gaat om Griekse staatsobligaties of welk hooggewaardeerd financieel product dan ook.
Franke Burink
Castanje Vermogensbeheer
Start met Automatisch Beleggen
Eind augustus ontving de Federal Reserve Bank of Kansas City opnieuw centrale bankiers van over de hele wereld op het jaarlijkse symposium in Jackson Hole, Wyoming, VS.
De Amerikaanse minister van Financiën waarschuwde dat het nalaten hiervan een "economische catastrofe" zou veroorzaken.
De meest recente World Economic Outlook van het IMF biedt geen prettige leesstof. De wereld is beland in de grootste crisis sinds de WO II
De wereldeconomie en het bedrijfsleven worden momenteel met tal van problemen geconfronteerd: hoge inflatiecijfers, monetaire verkrapping en de oorlog in Oekraïne.
